Thị trường chứng khoán hoạt động theo 3 nguyên tắc cơ bản
Nguyên tắc trung gian, nguyên tắc đấu giá và nguyên tắc công khai…
Nguyên tắc trung gian: Mọi hoạt động giao dịch, mua bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán đều được thực hiện thông qua các trung gian, hay còn gọi là các nhà môi giới. Các nhà môi giới thực hiện giao dịch theo lệnh của khách hàng và hưởng hoa hồng. Ngoài ra, nhà môi giới còn có thể cung cấp các dịch vụ khác như cung cấp thông tin và tư vấn cho khách hàng trong việc đầu tư…
Theo nguyên tắc trung gian các nhà đầu tư không thể trực tiếp thoả thuận với nhau để mua bán chứng khoán. Họ đều phải thông qua các nhà môi giới của mình để đặt lệnh. Các nhà môi giới sẽ nhập lệnh vào hệ thống để khớp lệnh.

Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán
Nguyên tắc đấu giá: Giá chứng khoán được xác định thông qua việc đấu giá giữa các lệnh mua và các lệnh bán. Tất cả các thành viên tham gia thị trường đều không thể can thiệp vào việc xác định giá này. Có hai hình thức đấu giá là đấu giá trực tiếp và đấu giá tự động.
Đấu giá trực tiếp là việc các nhà môi giới gặp nhau trên sàn giao dịch và trực tiếp đấu giá.
Đấu giá tự động là việc các lệnh giao dịch từ các nhà môi giới được nhập vào hệ thống máy chủ của Sở giao dịch chứng khoán. Hệ thống máy chủ này sẽ xác định mức giá sao cho tại mức giá này, chứng khoán giao dịch với khối lượng cao nhất.
Nguyên tắc công khai: Tất cả các hoạt động trên thị trường chứng khoán đều phải đảm bảo tính công khai. Sở giao dịch chứng khoán công bố các thông tin về giao dịch chứng khoán trên thị trường. Các tổ chức niêm yết công bố công khai các thông tin tài chính định kỳ hàng năm của công ty, các sự kiện bất thường xảy ra đối với công ty, nắm giữ cổ phiếu của giám đốc, người quản lý, cổ đông đa số. Các thông tin càng được công bố công khai minh bạch, thì càng thu hút được nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán.
Các nguyên tắc trên đây nhằm đảm bảo cho giá cả chứng khoán được hình thành một cách thống nhất, công bằng cho tất cả các bên giao dịch. Do đó, ở hầu hết các nước trên thế giới hiện nay, mỗi nước chỉ có một Sở giao dịch chứng khoán duy nhất (tuy nhiên, người dân mọi miền đất nước đều có thể tiếp cận thị trường thông qua các phòng giao dịch của công ty chứng khoán mở tới các điểm dân cư).
Một số nước khác còn tồn tại vài Sở giao dịch chứng khoán do lịch sử để lại thì đều nối mạng với nhau hoặc giao dịch những chứng khoán riêng biệt.
Những lưu ý cho nhà đầu tư F0 tham gia thị trường chứng khoán
Nhà đầu tư cần quan tâm đến tính thanh khoản của cổ phiếu
Thanh khoản của cổ phiếu là tổng giá trị giao dịch của cổ phiếu đó trong một phiên, kinh nghiệm chọn thanh khoản cho danh mục của nhà đầu tư có thể phân bổ theo tỷ lệ. Ví dụ như mã cổ phiếu nào có tính thanh khoản thấp thì nhà đầu tư nên đầu tư vào tỷ trọng thấp và ngược lại. Vậy nên trước khi đầu tư vào một mã cổ phiếu nào đó, thì cần xem xét tính thanh khoản. Nếu như, nhà đầu tư đầu tư tỷ trọng lớn nhưng chọn cổ phiếu thanh khoản thấp trong phiên hoặc hoặc cổ phiếu giao dịch bị hạn chế (tức là cổ phiếu chỉ giao dịch buổi chiều hoặc cổ phiếu chỉ giao dịch một ngày trong một tuần) lúc thị trường biến động thì cổ phiếu đó rất dễ giảm sàn liên tục các phiên tiếp theo và khó xử lý dễ dẫn đến tình trạng thua lỗ nặng.
Có chiến lược đầu tư và kế hoạch hành động
Nếu là những nhà đầu cơ ngắn hạn, xác định lướt cổ phiếu T+ thì khi chốt được có lãi từ 5% trở lên thì tốt nhất nên chốt lãi và nếu trường hợp nhà đầu tư lỗ từ 5 đến 7% cũng nên cắt lỗ nếu diễn biến thị trường lúc này có dấu hiệu tiêu cực.
Hiện nay, đa phần nhà đầu tư cá nhân có chung tâm lý chưa phân biệt giữa các hình thức đầu tư lướt hay trung dài hạn, nên rất dễ dẫn đến tình trạng bất đắc dĩ trở thành “cổ đông lâu dài”. Điều này rất rủi ro và có thể làm cho nhà đầu tư bị thiệt hại nặng khi mất kiên nhẫn và bán cổ phiếu khi đã giảm quá sâu, trường hợp xấu hơn là nhà đầu tư sử dụng margin ở tỷ lệ cao trong lúc này. Do đó, quan điểm đầu tư giữa dài hạn và đầu cơ lướt sóng là hoàn toàn khác nhau, cần xác định và hành động phù hợp. Ngoài ra, để hạn chế thua lỗ trên thị trường thì nhà đầu tư nên biết mình đang đầu tư mục đích gì nhằm chủ động hành động vì mục đích đó, mặc dù đầu tư trung dài hạn hay lướt sóng ngắn hạn thì mỗi phương thức đầu tư đều có những ưu, nhược điểm riêng tuỳ thuộc mục đích và thời điểm mà nhà đầu tư áp dụng hiệu quả.
Nên đầu tư những doanh nghiệp có sự am hiểu cơ bản
Thực tế hiện nay, nhiều nhà đầu tư cá nhân tham gia vào thị trường chứng khoán chỉ quan tâm đến “ba chữ cái” của cổ phiếu đầu tư, trong khi không tìm hiểu lĩnh vực hoạt động cốt lõi, phân tích tình hình hoạt động kinh doanh, phân tích tài chính cũng như xu hướng tiềm năng phát triển sắp tới của doanh nghiệp và phân tích rủi ro ảnh hưởng lợi nhuận kỳ vọng bị ảnh hưởng bởi chính sách vĩ mô, rủi ro ngành… Do vậy, nhà đầu tư cần có sự am hiểu về cơ bản và xu hướng phát triển trong tương lai của doanh nghiệp, từ đó sẽ có sự chọn lựa cổ phiếu phù hợp để đầu tư, nắm giữ và kỳ vọng chính xác hơn về sự tăng trưởng trong tương lai.
Xác định giá trị thực của cổ phiếu
Thường nhà đầu tư cá nhân mới trong trạng thái luôn tích cực cộng hưởng với tâm lý fomo (fear of missing out) nên quên việc nhận định, đánh giá thực tế giá trị cổ phiếu mình đầu tư hay nói cách khác là quan điểm giá cổ phiếu sẽ luôn luôn gia tăng, nhà đầu tư thiếu sự xem xét việc khi mua vào lúc này là giá cổ phiếu đã tăng khá xa so với giá trị thực tế và khi giá cổ phiếu đã tăng cao vượt kỳ vọng thì việc chốt lãi mạnh dẫn đến giá cổ phiếu sụt giảm mạnh là điều tất yếu. Do đó, khi đầu tư lúc này sẽ mang lại rủi ro cao hơn so với lợi ích mà nhà đầu tư đạt được; tiêu cực hơn thị trường rơi vào giai đoạn giảm điểm sâu thì nhà đầu tư bị thua lỗ là điều khó tránh khỏi.
Ngoài ra, một vấn đề nữa mà nhà đầu tư cá nhân mới tham gia vào thị trường thường gặp phải là chọn đầu tư cổ phiếu ngành nghề kinh doanh mà mình thích. Tuy nhiên, thực tế xu hướng vận động của thị trường phụ thuộc nhiều vào các yếu tố vĩ mô, vi mô và chính sách điều tiết nền kinh tế nơi thị trường đó vận động. Do đó, cảm nhận chủ quan cá nhân sẽ không mang lại hiệu quả khi đầu tư.