Proof of Stake (PoS) là gì? Cơ chế hoạt động so sánh với POW

Với những nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường tiền điện tử, sẽ luôn gặp nhiều khó khăn khi tìm hiểu những thông tin liên quan đến Crypto. Đặc biệt là những thuật toán Blockchain, với các trader tham gia thị trường này chắc hẳn đã biết đến cái tên Proof of Work – một cơ chế đồng thuận đầu tiên được dùng trong Blockchain.

Nhưng với cái tên “Proof of Stake (PoS)” lại khá xa lạ đối với nhiều người vì ở hiện tại chưa được phổ biến như PoW, Thông thường khi nhắc đến Proof of Work thì sẽ thấy Proof of Stake đứng bên cạnh, bởi vì khi nói đến các thuật toán Blockchain, ai cũng sẽ lựa chọn hai thuật ngữ này để so sánh chúng với nhau. Vậy Proof of Stake là gì? Proof of Stake và PoW khác nhau như thế nào? Cách Proof of Stake hoạt động ra rao? Hãy cùng Topdanhgiasan tìm hiểu nhé!

Thông Tin Về Proof of Stake 

Proof of Stake Là Gì?

Proof of Stake là gì? Proof of Stake (viết tắt cho từ PoS) còn được gọi là bằng chứng cổ phần. Đây là một cơ chế đồng thuận tiền diện tử, người tham gia phải stake một lượng tài sản để thành Validator của blockchain. 

Các Validator sẽ xác nhận giao dịch trên mạng lưới, sau đó gửi thông tin vào các block. Nếu đúng, người tham gia sẽ nhận được phần thưởng hay phí giao dịch từ blockchain. Nếu sau thì người dùng phải chịu phạt là mất đi một lượng tài sản đã stake hoặc mất hết tất cả.

Mục đích Proof of Stake ra đời

Mục đích Proof of Stake ra đời là để giảm bớt lo ngại về tính bền vững của môi trường xung quanh của cơ chế này và giúp mở rộng khả năng của chúng. Các thợ đào kiếm được Bitcoin thông qua xác nhận giao dịch và block.

Nhưng, người tham gia cần phải trả phí những hoạt động như tiền thuê hay tiền điện. Thợ đào trao đổi năng lượng để lấy Crypto, vì điều này làm cho Proof of Stake ảnh hưởng đế thị trường về lợi nhuận và giá cả. Ngoài ra, vì PoW dùng nhiều năng lượng tiêu thụ điện cho nên cơ chế Proof of Stake xuất hiện để giải quyết vấn đề này bằng cách giảm mức tiêu thụ điện. Các thợ đào sẽ không dựa vào đó để đạt lợi thế mà chỉ cần dựa vào khả năng khai thác để được mạng lựa chọn ngẫu nhiên. 

Các Thuật Ngữ Liên Quan Của PoS

Có khá nhiều người dùng khi gặp các thuật ngữ về Proof of Stake sẽ không hiểu nó mang ý nghĩa gì. Nếu bạn chưa hiểu rõ về các thuật ngữ này thì hãy xem qua các khái niệm dưới đây:

• Node (Người tham gia): Là những người hay tổ chức tham gia đăng ký vào xác thực giao dịch, đóng khối cho giao dịch và giữ được ổn định cho hệ thống.
• Validator (Người xác thực): Nghĩa là một node sẽ được blockchain chọn ngẫu nhiên hoặc dựa vào thời gian sở hữu tài sản để đóng khối và kiểm định.
• Stake (Đặt cọc): Trong Proof of Stake, một node muốn trở thành validator là phải đặt cọc một lượng coin hay token mới được tham gia
• Forge hoặc mint (Kiểm định hoặc xác nhận khối): Là hoạt động kiểm định và đóng khối của Validator. Với thuật ngữ này, sử dụng để phân biệt với mine trong PoW
• Lock và unlock (Khóa và mở khóa): Lượng coin/token được stake phải thông qua mạng lưới lock. Thời gian thành Validator, số lướng coin/token bạn stake không thể di dời hay thao tác giao dịch. Nếu không làm Validator thì coin/token mới có thể unlock.

Cơ Chế Proof of Stake Hoạt Động

Đa số, Proof of Stake sẽ có các phần thưởng để khuyến thích người dùng tham gia vào mạng lưới. Phần thưởng này có từ lạm phát Token dự án như: phân định sẵn trong Token Allocation hay vô hạn như Mina Protocol, Ethereum 1.0 và một số phí giao dịch khác.

Hơn nữa, hiện nay việc stake của người dùng không chỉ bao hàm trong blockchain, mà đã được đưa vào các dự án thông thường với tiêu chí là giảm áp lực bán và giảm lưu thông đường cung. Nhưng đổi lại là người tham gia phải chấp nhận khóa đi token và sẽ nhận được phần thưởng từ token dự án

Với cách hoạt động này được áp dụng rộng rãi như lại có hạn chế sau:

• Trong thời gian khóa, dự án đang hoạt động chứng minh được người tham gia giữ token và không bán thì sau kỳ khóa, sẽ không bị có áp lực bán
• Ngược lại, ở khoảng thời gian đó mà không có thay đổi, thì có khả năng loại bỏ đi token thường và gốc và hậu quả dẫn đến là tổn thất nặng nề

Ưu điểm 

Các Ưu Và Nhược Điểm Của PoS

Proof of Stake có những ưu điểm mà người tham gia cần biết:

• Dễ sinh lợi nhuận: Lãi suất tại Pos khá ổn, được xem là một mỏ vàng cho nhiều các nhà đầu tư
• Tiết kiệm năng lượng: Khai thác những loại tiền điện tử trên PoS có thể tiết kiệm được nhiều năng lượng vì Proof of Stake không cần máy tính có cấu hình cao mà chỉ cần máy tính được kết nối Internet
• Tính phân cấp: Khi một trader đầu tư nhiều hơn những người khác thì sẽ có được các quyền hạn và lợi ích hơn người khác.
• Hệ thống bảo mật: Với cuộc tấn công 51%hay các cuộc xăm nhập độc hại lên mạng lưới Proof of Stake sẽ gặp khó khăn. Nếu nút kiểm duyệt lại cố tình xác nhận giao dịch bất hợp pháp thì hệ thống sẽ nhận dạng và trừ đi số tài sản bạn có.
• Tính linh hoạt: Proof of Stake chọn ra các node khác để dự trữ sẵn đẻ ngăn việc treo xử lý thay vì phải đợi node thành validator cho block tiếp theo không có mặt. 
• Có xu hướng dài hạn: Đồng coin tại Proof of Stake có chức năng trở thành một xu hướng đầu tư dài hạn và an toàn

Nhược điểm

• Với những ưu điểm trên thì Proof of Stake còn có các hạn chế khác. Dưới đây là các nhược điểm của PoS:
• Khả năng lỗ: Khi tỷ giá stake thấp đi thì tỷ lệ trượt giá về coin sẽ bị lỗ
• Rủi ro lừa đảo: Bạn cần phải lựa chọn nền tảng stake uy tín nếu lựa chọn coin rác thì rủi ro lừa đảo sẽ rất cao
• Mức lãi không chính xác: Khi stake, người dùng sẽ không nhận được mức lãi không dự tính giống như ban đầu
• Phụ thuộc vào nhiều tài sản: Proof of Stake dựa trên việc nắm giữ của nhiều cổ phần. Người tham gia nắm giữ token lớn lớn sẽ có ROI tốt hơn. Những người này sẽ có nhiều quyền lực đe dọa trong quá trình xác thực giao dịch. 

Sự Khác Nhau Giữa Proof of Stake Và Proof of Work 

Proof of Stake và Proof of Work là hai cơ chế đồng thuận phổ biến trong thị trường điện tử cũng như trong các ứng dụng tiền điện tử. Vậy hai cơ chế này có điểm nào khác nhau? Cùng xem qua các đặc điểm dưới dây để biết sự khác biệt của PoS và PoW:

Proof of Stake

• Yêu cầu người xác thực (validator) giữ một số coin/token hay crYpto của blockchain
• Không yêu cầu những tính toán khó, phức tạp để xác nhận giao dịch
• Hiệu suất về năng lượng cho phép mở rộng nhiều hơn 
• Khi crypto dùng Proof of Stake sẽ có tính hấp dẫn hơn với những danh mục đầu tư ESG vì nó ít tác động đến môi trường hơn 

Proof of Work

• Có lịch sử sử dụng rất lâu cho nên mới xem là một trong các cơ chế đồng thuận của Blockchain
• Thợ đào không cần giữ tài sản nào của blockchain, chỉ cần có nguồn điện tích để xác thực người giao dịch
• Có năng lượng và cung cấp chi phí ở mức độ an toàn cao
• Crypto sử dụng Proof of Work thường sẽ bị loại bỏ ra khỏi danh mục đầu tư ESG vì tiêu tốn nhiều năng lượng

Xem thêm bài viết chi tiết về Proof of work là gì?

Tiền Điện Tử Nào Sử Dụng Proof of Stake?

Proof of Stake chứng minh được tính hiệu quả cao, tốc độ nhanh, và đòi hỏi ít tài nguyên. Nhờ vào những tính chất này khiến những đồng coin của Proof of Stake được phát triển. Dưới đây là các loại coin sử dụng phổ biến trong Proof of Stake:

• Ethereum (ETH): Được biết Ethereum 2.0 là phiên bản mới và nâng cấp của Ethereum blockchain, việc chuyển PoW sang PoS đã khởi động Beacon Chain để có thể mang Proof of Stake tới tổ chức Ethereum.
• Tezos (XTZ): Là một blockchain hàng đầu khác, nhưng dùng Proof of Stake cơ chế đồng thuận. Người dùng tại Tezos ủy quyền cho người khác đang tạo các khối và tham gia chứng thực
• Tron (TRX): Là một trong các nền tảng blockchain phổ biến ở Châu Á Thái Bình Dương. Dưới sự duy trì và quan tâm từ nhóm đại diện trên mạng lưới blockchain, Tron đã dùng Delegated Proof of Stake. 

Còn những đồng coin phổ biến khác hay các biến thể của nó sử dụng Proof of Stake như NXT, Peercoin (PPC), Steem (STEEM), Cosmos (ATOM), Algorand (ALGO) và nhiều loại coin khác.

Cách Đào Coin PoS Như Thế Nào?

Để đào được coin Proof of Stake, người tham gia cần phải làm theo các bước sau đây:

Bước 1: Chỉ cần mua một lượng coin nhất định khi có ý định đào nên chọn các sàn giao dịch uy tín để mua như sàn Binance, sàn Huobi,…

Bước 2: Tải ví của đồng coin đó và thực hiện việc đồng bộ với máy tính. Khi thời gian được đồng bộ, máy tính của các trader cần phải đảm bảo máy được kết nối với Internet và thời gian đồng bộ sẽ tùy thuộc vào từng đồng coin

Bước 3: Khi đã hoàn thành đồng bộ, các nhà giao dịch cần để máy tính chạy 24/24 nhằm stake. Nên mua VPS (Virtual Private Server) đáp ứng stake vì nó sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, không gian lắp đặt hay tiết kiệm cho phần cứng của máy. 

Bước 4: Khi bạn để coin vào ví trong một thời gian nhất định thì đồng coin đó sẽ được trưởng thành và chuẩn bị đi giành block. Khi đã có được block và tạo được block mới, các nhà giao dịch nhận được một khoản phí được chuyển thẳng vào ví của bạn

Bước 5: Khi các nhà đầu tư không có nhu cầu stake nữa hay đào coin Proof of Stake thì chỉ cần chuyển coin từ ví lên sàn giao dịch và bán là được

Proof of Stake là hình thức phân chia theo cổ phần. Có thể hiểu là lượng coin mà các trader đào phụ thuộc vào lượng coin mà người dùng sở hữu và tỉ lệ phần trăm stake mà team DEV của coin cho phép. Nhưng việc đào coin không phải là điều dễ dàng hay bỏ coin vào ví 24/24 là nhân được lợi nhuận khủng. Để nhận được lợi nhuận cao, các nhà giao dịch cần có Weight cao để có thể cạnh tranh với nhiều staker khác với mục đích chiếm các block một cách nhanh để nhận được coin.

Xem thêm về ví Trust wallet là gì? cách sử dụng an toàn

Weight Trong Proof of Stake Là Gì?

Weight là cân nặng của Proof of Stake, gồm đội tuổi coin và lượng coin mà các nhà đầu tư cần staking. Trong đó, tuổi coin là thời gian mà coin được nạp trong ví coin (sẽ mất vài giờ hay vài ngày tùy thuộc vào loại coin). Khi coin trưởng thành thì Weight càng tăng và khả năng chiếm được block sẽ càng lớn hơn. Vào thời gian ban đầu, thời gian đào được coin Proof of Stake sẽ mất nhiều thời gian bởi vì:

• Block đầu tiền đào, khi đủ Weight toàn bộ coin của người tham gia có sẽ chỉ đào được đúng một block duy nhất nhưng số coin này sẽ được phân chia ra nhiều block sau
• Khoảng 1 đến 2 tuần thì thu nhập mới bước sang ổn định vì lúc đó mạng lưới netweight sẽ được hình thành
• Với quá trình stake, tuyệt đối không được nhận hay rút bất kỳ coin trong ví, nếu làm các hành động này, thì sẽ bị xóa sạch công sức xây dựng mạng lưới netweight và chờ nó tạo lại một lần nữa. 

Proof of Stake Có Thật Sự An Toàn Không?

Các nhà giao dịch chú ý Proof of Stake chỉ là một loại công cụ, việc PoS có an toàn hay không phải dựa vào dự án. Nếu dự án tốt, thì Proof of Stake sẽ giúp mọi người có được phần thưởng và là cách để các nhà đầu tư góp phần xây dựng dự án mà không cần đến code. Còn nếu chọn nhầm dự án không chất lượng hay không được bảo mật tốt thì khả năng mất số coin khóa và giảm giá là điều có thể xảy ra.

Tương Lai Về Proof of Stake

Hiện nay, công nghệ Blockchain đang là một trong những công nghệ được nhiều người ưu ái vì cốt lõi công nghệ này là tính phi tập trung. Tuy nhiên, lại phù thuộc vào các tài nguyên của máy tính dẫn tới việc tập trung các mỏ đào với nhau với điều này làm loại bỏ mục tiêu cốt lõi của blockchain. 

Với cơ chế Proof of Stake, giúp khắc phục những thách thức lớn mà blockchain đang đối mặt. Nhu cầu công nghệ ở toàn cầu ngày càng tăng thì Proof of Stake trở thành nguyên tắc đốii với nền công nghệ blockchain. Có nhiều tranh luận giữa việc chọn lựa Proof of Stake hay Proof of Work, thực tế thì càng nhiều blockchain tích hợp vào PoS thì sẽ có nhiều cơ hội, khả năng mở ra hơn.

Blockchain là gì? cơ chế hoạt động của Blockchain

Web3 là gì? có phải là tương lai không

Metaverse là gì? tìm hiểu toàn tập về metaverse

Trong tương lai,PoS sẽ có những phiên bản được nâng cấp để hoạt động một cách năng suất. Từ đó cơ chế đồng thuận Proof of Stake sẽ càng phát triển hơn và sẽ là một trong những ứng cử viên hùng mạnh trong cơ chế đồng thuận.

Kết Luận

Như vây từ các thông tin trên mà Topdanhgiasan đã liệt kê ra cho các trader các kiến thức về Proof of Stake (PoS), giúp mọi người biết về cách thức hoạt động, sự khác biết giữ PoS và PoW. Mong rằng với những kiến thức này sẽ giúp mọi người thu thập nhiều thông tin cho bản thân để bản thân càng ngày càng phát triển hơn. Cảm ơn mọi người đã theo dõi bài viết của Topdanhgiasan.

Topdanhgiasan